Inwestowanie na rynku kapitałowym wiąże się z ciągłym ryzykiem. Oczywiście, istnieją instrumenty bardziej lub mniej bezpieczne, które zapewniają kapitałodawcy pewien dochód. Jednak bez względu na wszystko, przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o zainwestowaniu środków, należy się zastanowić nad rentownością tego przedsięwzięcia.
Jednym z instrumentów rynku kapitałowego są obligacje. Zainteresowanie tymi walorami, zarówno ze strony kapitałobiorców, jak i inwestorów, nie jest w Polsce tak popularne, jak na przykład akcjami, aczkolwiek i one powoli nabierają na znaczeniu. Powstaje zatem pytanie, czy inwestowanie w obligacje jest opłacalne i jaka jest stopa zwrotu z tej inwestycji?
Instrumenty finansowe, jakimi są obligacje, mogą w Polsce być emitowane przez określone ustawowo podmioty, co dodatkowo zwiększa wiarygodność i bezpieczeństwo tych instrumentów. Emitentami obligacji mogą być: podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające osobowość prawną, a także spółki komandytowo-akcyjne, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje finansowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska lub Narodowy Bank Polski lub inne podmioty posiadające osobowość prawną, które są upoważnione do emisji obligacji.
Na polskim rynku kapitałowym, obrót obligacjami nie ma długiej historii. W naszym systemie obligacje notowane są na rynku obligacji Catalyst, który rozpoczął swoją działalność 30 września 2009 r. i prowadzony jest na platformach transakcyjnych Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie oraz BondSpot. To właśnie ta druga, w ostatnich dniach przykuwa uwagę inwestorów, uruchamiając 16 lutego 2011 r., pierwszy na polskim rynku indeks obligacji skarbowych.
Podejmowane działania przez główne instytucje finansowe na naszym rynku, są świetnym dowodem na to, że rynek obligacji rozwija się i powoli nabiera tempa. Wprowadzanie coraz to nowszych rozwiązań w tym zakresie, ma na celu zwiększenie zainteresowania obligacjami nie tylko jako formą pozyskiwania kapitału, ale także jako trafnym sposobem inwestowania. Dlatego też, może warto się na chwile zatrzymać nad obligacjami i zastanowić się, jak najefektywniej wykorzystać ten instrument.
W przypadku obligacji, istnieje kilka możliwych do zastosowania miar zysku. Podstawowym zyskiem z obligacji kuponowych są odsetki. Z kolei w przypadku obligacji zerokuponowych, zysk wysteruje w formie jednorazowej płatności, która wypłacana jest przy okazji zwrotu wartości nominalnej w momencie wykupu obligacji. Niemniej zysk zawsze mierzony i obserwowany jest przy użyciu stopy zwrotu, inaczej nazywaną rentownością lub dochodowością. Stopa zwrotu to procentowy przyrost kapitału w stosunku do kwoty, która została zainwestowana na początku.
Najprostszą, ale zarazem najmniej użyteczną, miarą efektywności inwestowania w obligacje jest nominalna stopa zwrotu, czy stopa kuponowa. Nie jest to nic innego, jak wielkość odsetek z danej obligacji w całym roku. Wskaźnik ten wyznacza się poprzez podzielenie rocznej wielkości odsetek przez wartość nominalną obligacji.
Zysk inwestora w stosunku do obecnej ceny obligacji na rynku, można obliczyć wykorzystując bieżącą stopę zwrotu. W celu uzyskania tego miernika, należy podzielić roczną wielkość odsetek przez cenę zakupu obligacji.
Bardziej precyzyjną od dwóch poprzednich, jest prosta stopa zwrotu. Miernik ten uwzględnia termin do wykupu oraz wielkość dyskonta/premii przy kupnie obligacji. Z kolei dokładniejsza od prostej stopy zwrotu, jest stopa całkowita, przy której obliczaniu wykorzystuje się również dochód, jaki przyniosła dana obligacja w całym okresie, przez który była przetrzymywana w portfelu wraz z potencjalnym zyskiem kapitałowym.
Najbardziej rozpowszechnioną na rynkach międzynarodowych miarą oceny efektywności inwestowania w obligacje jest rynkowa stopa zwrotu, tzw. stopa YTM (Yield to Maturity). Najprościej ujmując, YTM jest stopą dochodu , rentownością do wykupu, którą może uzyskać inwestor kupujący obligacje po aktualnej cenie rynkowej i przetrzymujący je w swoim portfelu do terminu wykupu. Wyznaczenie stopy dochodu pozwala inwestorowi na porównanie stopnia atrakcyjności danej obligacji z innymi, alternatywnymi inwestycjami. Dla uzyskania lepszego obrazu, w analizach często przyrównuje się YTM do wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) z inwestycji kapitałowej w obligacje.
Yield to Maturity szczyci się bardzo dużą popularnością. W wszelkich publikacjach ukazujących się na temat obligacji, tam gdzie mowa jest o rentowności z obligacji, podawane jest właśnie YTM. Dlaczego jest taka rozchwytywana? Wskaźnik ten określa stopę zwrotu, jaka jest wymagana przez nabywców obligacji w każdym roku pozostającym do jej wykupu. Status najlepszej miary umożliwiającej porównanie rentowności obligacji, YTM zawdzięcz swojej prostej konstrukcji i łatwości obliczeń. Stopę ta wyznacza się przy użyciu: ceny obligacji, stopy kuponowej, wartości nominalnej oraz czasu. Taka budowa pozwala na porównanie obligacji, których parametry czasu i kuponu różnią się od siebie. Również ze względu na swój charakter, YTM podnosi swoją atrakcyjność. Jako rynkowa stopa zwrotu, uwzględnia ona każdą zmianie ceny obligacji, co odzwierciedla poprzez zmianę swojej wartości.
Obliczenie wartości YTM, pozwala inwestorowi na określenie rodzaju obligacji, z jaką ma do czynienia. Poprzez porównanie z wielkością stopy kuponu (wartością obligacji), inwestor jest w stanie szybko ocenić, jaki będzie zakres cen danej obligacji. W przypadku, kiedy wartość obligacji jest mniejsza od jej wartości nominalnej, to taka obligacja notowana jest z dyskontem. W odwrotnej sytuacji, gdy wartość obligacji jest większa od wartości nominalnej, to obligacja występuje z premią. Z kolei, kiedy wartości te są sobie równe, obligacja notowana jest po wartości nominalnej.
Omawiana stopa ma również inne właściwości. Dokonując odpowiedniej modyfikacji YTM, istnieje możliwość obliczenia rentowności inwestycji w bardziej złożone obligacje. Mowa tu o produkcie ustrukturyzowanym, który składa się zarówno z obligacji jak i opcji. I tak, przy obligacjach z opcją wcześniejszego wykupu (opcja call), istnieje możliwość stosowania stopy zwrotu w terminie do wcześniejszego wykupu (YTC, ang. Yield to Call). Wyznaczając YTC, uwzględnia się przepływy gotówkowe, które uzyska inwestor, gdy obligacja zostanie wykupiona w pierwszym możliwym terminie realizacji opcji wbudowanej w obligację. YTP (Yield to Put) jest z kolei stopą zwrotu z obligacji do momentu, w którym może być wykonana opcja put.
Należy jednak pamiętać, że do wyboru obligacji do naszego portfela nie wystarczy sama wartość wskaźnika YTM, czy innej stopy zwrotu. Analizie należy również poddać zgodność danej obligacji ze strategią jaką przyjmuje inwestor, a przede wszystkim zwrócić uwagę na ryzyko inwestycji.
Opracowanie:
Najnowszy biuletyn
Przeglądany biuletyn
Drukuj artykuł
