ETF-y to pasywne fundusze inwestycyjne typu otwartego, których akcje notowane są na giełdzie (podobnie jak inne papiery wartościowe - np. akcje). Exchange-Traded Fund (dosłownie fundusz notowany na giełdzie) to fundusz, który reprezentuje koszyk bazowy papierów wartościowych, który są przedmiotem obrotu.
Całodzienny obrót sprawia, że ETF-y są bardziej elastyczne niż ich, szerzej znane na polskim tynku kapitałowym, siostrzane tradycyjne otwarte fundusze inwestycyjne, gdzie inwestorzy muszą czekać do końca dnia, aby kupić lub sprzedać jednostki. Głównym celem tego typu funduszu jest odtworzenie zachowania indeksu, takiego jak WIG20, wygenerowanie tej samej stopy zwrotu jak on. W celu replikacji wzorca, emitent ETF-u może korzystać z trzech sposobów:
- Replikacja fizyczna – nabywanie ważonego portfela papierów wartościowych, które są składnikiem indeksu bazowego
- Replikacja syntetyczna - wykorzystanie instrumentu finansowego, którym jest Swap całkowitego dochodu (wyniki portfela funduszu są wymieniane z drugim uczestnikiem umowy (instytucją finansową) na wyniki podstawowego koszyka danego ETF-u. Wartość aktywów netto funduszu jest zatem zwiększona (lub zmniejszona) w zależności od wyceny Swap-a.
- Optymalizacja - inwestowanie w niektóre składniki indeksu, których stopa zwrotu pokrywa się z kursem indeksu jako całości.
W przeciwieństwie do liczby akcji firm notowanych na giełdzie, liczba jednostek ETF może się codziennie zmieniać ze względu na możliwość ciągłego tworzenia i umarzania jednostek już istniejących. Zdolność emitenta ETF do wydawania i umarzania jednostek uczestnictwa na bieżąco utrzymuje cenę rynkową ETF-u w zgodzie z wartością papierów wartościowych leżących u podstawy. Akcje ETF są kupowane bezpośrednio od emitenta tylko przez upoważnione instytucje. Tymi instytucjami są tak zwani animatorzy rynku. Animatorzy mogą złożyć zamówienie na jednostki ETF, dostarczając w zamian papiery wartościowe z koszyka bazowego (indeksu jaki mają odwzorować) lub gotówkę. Następnie otrzymują jednostki funduszu, które z kolei są instrumentem obrotu wśród inwestorów. Mechanizm tworzenia jednostek poprzez dostarczanie papierów wartościowych pozwala inwestorom instytucjonalnym (animatorom) na wykorzystanie możliwości arbitrażu.
Rys. Schemat obiegu jednostek ETF na rynku
ETF-y są relatywnie młodym instrumentem finansowym, aby zrozumieć ich działanie oraz zalety warto przyjrzeć się historii ich powstania.
W 1774 roku, holenderski kupiec i pośrednik zaprosił inwestorów do kupna udziałów we wspólnej inwestycji, tworząc tym samym, pierwszy w regularnym obrocie, funduszy inwestycyjnych o nazwie ‘Eendragt Maakt Magt’. Dla inwestorów z USA fundusze inwestycyjne zostały wprowadzone w 1890. ‘Boston Personal Property Trust’ powstał w 1893 roku i był pierwszym funduszem zamkniętym obracanym na giełdzie w Stanach Zjednoczonych. Stosunkowo niska płynności oraz duże premie i rabaty w cenie, które występują w zamkniętych funduszach były dla inwestorów wadą. Mówi się, że potrzeba jest matką wynalazku. Stworzenie ‘Alexander Fund’ w Filadelfii, w 1907 roku, było ważnym krokiem w ewolucji w kierunku otwartego funduszu inwestycyjnego i rozwiązania problemu rozbieżności cen w strukturze funduszy zamkniętych. ‘Alexander Fund’ pozwolił inwestorom na dokonywanie wypłat z funduszu bezpośrednio po cenie aktywów netto (NAV), który jest obliczany raz dziennie, po zamknięciu rynku. Lata 80-te 90-te XX wieku przyniosły jedną z najdłuższych hoss w historii. Inwestowanie na rynku akcji i w fundusze stało się pasją wielu Amerykanów. Kiedy wydawało się, że każdy był samozwańczym ekspertem w dziedzinie inwestycji, bańka pękła. 19 października 1987 r., lepiej znany jako Black Monday, Dow Jones Industrial Average spadł o 508 punktów, czyli 22,61 procent, do 1,738.74. Ze stratą w wysokości $ 500 miliardów dolarów w aktywach, był to największy jednodniowy krach w historii giełd USA. To był lekcja dla inwestorów, którzy pierwszy raz zdali sobie sprawę, że, gdy chcą sprzedać udziały w funduszu, nie wydostaną się z niego do końca dnia. Inwestorzy zaczęli wymagać większej elastyczności, płynności oraz przejrzystości. I tak jak lata wcześniej wymagania inwestorów spowodowały zwrot ku otwartym funduszom inwestycyjnym, tak teraz dało to bodziec do stworzenia nowego, wciąż młodego instrumentu finansowego; Exchange-Traded Fund. Wysoka płynność tj. możliwość kupienia/sprzedaży jednostek ETF, w każdym momencie po aktualnej cenie, może być dla inwestorów wielką zaletą w momentach kryzysowych.
Te podstawowe informacje powinny pozwolić inwestorowi zrozumieć działanie ETF-u jako instrumentu finansowego. Docenić go powinni przede wszystkim ci, którzy poszukują przejrzystości, niskich kosztów i nie oczekują nadzwyczajnych zwrotów z inwestycji, które wiążą się z wysokim poziomem ryzyka.
Ciąg dalszy nastąpi...
Opracowanie:
Najnowszy biuletyn
Przeglądany biuletyn
Drukuj artykuł
